Coronavirüs mutasyonu Türkiye’de var mı?. Bilim Kurulu üyesi açıkladı! Mustayona uğrayan coronavirüse sosyal mesafe yetecek mi?.

İngilter’de başkent Londra dahil ülkenin güneydoğusunda koronavirüs vakaları hızla arttı. Başbakan Boris Johnson artışa, mutasyona uğramış yeni bir tür koronavirüsün neden olduğunu açıkladı.

Johnson’a göre, ilk tespitlere göre bu yeni tür eskisine kıyasla yüzde 70’e varan oranda daha bulaşıcıydı. Johnson’un açıklamaları akıllara, ‘Üretilen aşılar işe yarayacak mı’ sorusunu getirdi. Hürriyet’te yer alan habere göre, Bilim Kurulu Üyesi ve İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Veteriner Fakültesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Hasöksüz, mutasyon iddiaları ve virüsteki son durumu şöyle değerlendirdi:

10 AYDA 160 MUTASYON

“Virüslerde 10 aydır 160 farklı noktada mutasyon oldu. Fakat bu mutasyonların hiçbiri virüsün hastalık yapma gücünü değiştirmedi. İngiltere’de bildirilen 10 farklı mutasyondan özellikle bir tanesi (N 501 Y), virüsün insan hücresine bağlanma noktasında olduğundan önem arz ediyor. İngiltere’de bildirilen bu mutasyonun hastalığın yüzde 70 daha hızlı bulaşmasına neden olduğu ileri sürülüyor.

Binden fazla kişinin de bu virüsle enfekte olduğu söyleniyor. Bu mutasyon şu anda virüsün virulansı (bir mikrobun patojenliği, yani onun hastalığa neden olma yeteneği) ile ilgili olmadığından, aşılarla ilgili olmadığı düşünülüyor.

Ancak mutasyon antikorun bağlanma noktalarına da çok yakın. Bu nedenle virüse karşı oluşmuş antikorların bağlanmasını da etkileyebilir. Buna göre, mutasyonların takip edilmesi şart. Her mutasyon virüsün protein ve fonksiyonuna etki etmez. Söz konusu mutasyon ederse bu yapılacak aşıların etkinliğini o zaman düşürebilir.

TÜRKİYE’DE SAPTANMADI
Türkiye’de bu mutasyon saptanmadı. Diğer ülkelerce de bildirilmedi. Geçtiğimiz aylarda Danimarka’da vizonlardan 12 insana geçen virüslerden saptanan mutasyon antikor bağlanması bölgesinde olduğundan daha tehlikeliydi.

Neyse ki yayılmadan yok oldu. Şu anda ileriye sürülen mutasyonun, aşıların etkinliğini etkileyecek düzeyde kanıtlanmış bir etkisi yok. Ben de aşıyı bekliyorum. Kendi aşımız olana kadar Çin’den gelen aşıyı yaptıracağım.

2021 yılında daha fazla aşı faz çalışmalarına geçilecek ve kullanıma sunulacak. Bu salgın, insanların aşı olmasıyla sonlanacak.”

DSÖ’DEN AÇIKLAMA
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından Twitter’dan yapılan paylaşımda, “Yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) daha hızlı yayılan yeni türüyle ilgili İngiliz yetkililerle yakın temas halindeyiz.” ifadesine yer verildi.

Paylaşımda, Kovid-19’un yeni türüne ilişkin devam eden araştırmaların “bilgi, sonuç ve analizlerinin” İngiliz makamlarınca paylaşılmaya devam edileceği aktarıldı.

“Virüsün yeni türünün özellikleri ve olası etkileri” hakkında daha fazla bilgi edinildikçe DSÖ’ye üye 194 ülkenin bilgilendirileceği de kaydedildi.

UÇUŞ SEFERLERİ DURDURULDU
Şimdiye kadar Fransa, Belçika, Almanya, İrlanda, Avusturya, İtalya, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Romanya, İsveç, Türkiye, Estonya, Litvanya, Letonya, Kanada, Kuveyt, Suudi Arabistan, El Salvador ve Hollanda, İngiltere’den seyahatleri yasakladığını duyurdu.

DEĞİŞİME UĞRAYAN VİRÜS NEDEN KAYGI YARATIYOR?
Koronavirüsün mutasyona uğrayan yeni türüyle ilgili üç kaygı verici faktör var:

* Diğer virüs türlerinin hızla yerini alıyor

* Virüsün önemli olan bölgelerini etkileyen mutasyonlar var

* Bu mutasyonlardan bazıları laboratuvar çalışmalarında virüsün hücreleri etkileme özelliğini artırdığı görüldü

* Bütün bunlar bir araya geldiğinde virüsün önceki versiyonuna kıyasla daha hızlı yayılmasının önü açılıyor.

BBC’de yer alan habere göre, Genomics UK Consortium’dan Prof. Nick Loman, “Laboratuvar deneyleri gerekiyor. Ama (yayılma hızının önüne geçmek için) sonuçların gelmesini haftalarca, aylarca beklemeli miyiz? Bu koşullar altında muhtemelen hayır” dedi.

VİRÜS DAHA ÖNCE DE DEĞİŞİME UĞRAMIŞ MIYDI?
Evet. İlk başta Çin’in Wuhan şehrinde görülen virüsle şimdi dünyanın dört bir yanında görülen virüs aynı değil.

Koronavirüsün mutasyona uğramış hali D614G, ilk olarak Avrupa’da Şubat ayında görülmüştü. Şimdi küresel koronavirüs vakalarında ağırlıklı olarak mutasyona uğrayan bu tür görülüyor.

Mutasyona uğrayan bir diğer tür de A222V. Bu da İspanya’da tatil yapanlarla bağlantılı olduğu belirtilen ve Avrupa’ya yayılan bir mutasyon.

İngiliz hükümetine bağlı Yeni ve Gelişmekte Olan Solunum Virüsü Tehditleri Danışma Grubu (Nervtag) üyesi Dr. Müge Çevik, Sars-Cov-2 virüsünün şimdiye kadar 4000’den fazla mutasyonunun tespit edildiğini söyledi. Guardian gazetesinin haberine göre Çevik, ‘yalnızca birkaçının önemli mutasyonlar olduğunu’ ifade etti.

Hükümetin baş danışmanı Whitty de, koronavirüsün yeni mutasyonunun bulaştırma katsayısı olan R değerini 0.4 oranında artırabileceği uyarısında bulundu.

Danışma grubu Nervtag’in Pazar günü yayımladığı açıklamada, ‘değişime uğrayan virüsün diğer değişim gösteren türlere kıyasla bulaşıcılığında artış olduğunu’ belirtti ama bilim insanları, verilerin henüz ilk aşama bulgular olduğunu ve modellemeye dayandırıldığını ifade etti.

Guardian gazetesinin haberine göre Dr. Çevik, bulguların, aktarılan verilerin kalitesi ve miktarına bağlı olduğunu söyledi ve “Şimdilik rastlantılar bir bağ kuramayız, bu sadece birleşimin etkisi” dedi.

KORONAVİRÜS MUTASYONU DAHA BULAŞICIYSA SOSYAL MESAFE YETERLİ OLUR MU?
Uzmanlar, koronavirüsün yeni mutasyonu hakkında bilinenlerin henüz yetersiz olmasından dolayı, mevcut önlemlerin etkisine dair de net bir bilgi bulunmadığını ifade ediyor.

Leeds Üniversitesi’nden çevre mühendisliği Profesörü Catherine Noakes, “Sanıyorum artık birçok kişi sosyal mesafe konusunda fazla rahat davranıyor ama riskin, kişilere yaklaştıkça arttığını unutmamalıyız” diyor.

BİR ÖNCEKİ VİRÜSTEN DAHA MI TEHLİKELİ?
University College London’dan Prof. Andrew Hayward, yeni mutasyonun ne kadar kaygı verici olduğu sorusuna şu yanıtı veriyor: “Sanıyorum, virüsün değişime uğrayan bu türünün daha büyük bir pandemiye neden olma ihtimalini bilecek kadar yeterli bilgiye sahibiyiz, daha önce öngördüğümüzden çok daha kötü.”

Hayward’a göre yeni tür virüsün bulaşıcı etkisindeki artış, mevcut can kayıpları oranı da göz önünde bulundurulduğunda “çok daha fazla ölüme neden olabilir.”

Prof. Noakes de “Gelecek birkaç ay içinde, daha esnek davranabilmemiz için yeterli aşı sağlanana kadar, kısıtlamaların dengelenebileceğini düşünüyorum” diyor.