AB, Türkiye ve Rusya kadar cesur olacak mı?.
ABD’nin ‘2020 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’ olarak bilinen 2020 savunma bütçesi, Nord Stream 2 (Kuzey Akım 2) ve TurkStram (TürkAkım) projelerine yönelik yaptırımlar içeriyor. Trump’ın onayıyla yürürlüğe giren yaptırımlar, özellikle Kuzey Akım 2’deki şirketleri proje dışına itmeye çalışıyor. Boru hattını durdurma çabası ise, Avrupa ülkelerine 112 milyar metreküplük LNG satışıyla pazarın tek müşterisi olmak. Peki Avrupalılar ABD’nin bu egemenlik haklarını ayaklar altına alan eylemlerine karşı gelme cesaretini gösterecek mi?.
ABD’nin 2020 savunma bütçesini görüşen Temsilciler Meclisi tasarıya, Kuzey Akım 2 ve Türk Akım projesine yaptırım uygulanması da eklemişti. 17 Aralık’ta Senato’dan onay alan tasarı, 20 Aralık’ta Trump’ın imzasıyla kabul edilerek yürürlüğe girdi.
ABD’nin başta Türkiye ve Almanya olmak üzere ticari ortaklarının egemenlik haklarını görmezden gelerek uygulamaya çalıştığı yaptırımlar, Türkiye, Almanya ve Rusya’nın sert tepkisiyle karşılaştı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, yaptırımlara yaptırımlarla karşılık verileceğini sert bir dille duyururken, Rusya yaptırımların cevapsız kalmayacağını ve projelerin sonlandırılacağını açıkladı.
ABD’NİN AMACI NE?
Kuzey Akım 2 projesi, Rusya kıyılarından Baltık Denizi’nden Almanya’ya kadar yılda toplam 55 milyar metreküp gaz kapasiteli iki gaz boru hattının inşasını içeriyor. Boru hattı, toprak ve deniz alanlarından Rusya, Finlandiya, İsveç, Danimarka ve Almanya’nın münhasır ekonomik bölgelerinden geçiyor.
Ukrayna projeye ‘Rus doğalgazı geçiş ücretlerini’ kaybedeceği için karşı çıkıyor. ABD ise Polonya, Letonya ve Litvanya gibi ülkelerin yanı sıra, Avrupa’ya kendi LNG satışını teşvik etmek için projeye karşı çıkan taraf.
Türk Akımı projesinde ise, 15.75 milyar metreküp kapasiteli iki hattan oluşan bir gaz boru hattının inşası ve Rus gazının Türkiye üzerinden taşınmasını öngörülüyor.
Rusya’nın Gazprom şirketi, bu hat üzerinden akacak gaz için Yunanistan, İtalya, Bulgaristan, Sırbistan ve Macaristan’ı pazar olarak görüyor.
Toplam nüfusu 513 milyon olan AB üyesi 28 ülke, enerji ihracatçıları için büyük bir pazar teşkil ediyor. Global danışmanlık şirketi CF International’a göre, ABD LNG ihracat terminallerinden elde edilen toplam kümülatif değer 2050’ye kadar 716 milyar dolara ulaşacak.
Büyük AB pazarını elinde tutmak isteyen ABD, daha pahalıya mal olan gazı Avrupalılara dayatarak, adil olmayan rekabet yöntemlerine başvuruyor. Bunların başında da yaptırımlar geliyor elbette.
ABD’nin Avrupa’ya 112 milyar metreküp doğalgaz ihraç etmesi için, Avrupa’ya 55 milyar metreküp gaz pompalayacak Kuzey Akım 2 ve 15.75 milyar metreküp gaz pompalayacak Türk Akım projelerinin önünü kesmesi gerekiyor.
Böylelikle tüm Avrupa piyasasında sadece ve sadece Amerikan gazı kullanılması gerekecek.
DAMIAN WILSON’DAN İLGİNÇ ÖRNEK
İngiliz gazeteci Damian Wilson, ABD’nin eylemlerini şu örnekle açıklıyor.
Kuzey Akım 2 boru hattı, İsviçre’den Almanya’ya peynir taşıyacak bir proje olsaydı, ABD başkanı projeye müdahale ederek dünya süt ürünleri ihracatçıları arasında 6. sıradan daha üst sıralara çıkmaya çalışırdı. ABD çiftçileri birer kahraman olsun diye projeyi bozmak için elinden gelen her şeyi yapardı.
Dolayısıyla, ABD’nin Rusya’daki Kingisepp’ten Almanya’daki Greifswald’a 1,225 km’lik boru hattını inşa etmekten sorumlu olanlara karşı, yaptırımlarını duyurması şaşırtıcı değil.
ALMANYA TEPKİLİ AMA AB SESSİZ
Kuzey Akım 2’de faaliyet gösteren Avrupalı şirketlere yönelik yaptırımlar, İsviçre-Hollanda şirketi Allseas’ın korkarak projeden çekilmesine neden oldu.
Almanya ABD’nin eylemlerinin Avrupa’nın egemenliğine hakaret olduğunu ve ABD’nin ülkelerin iç işlerine müdahale hakkının olmadığını dillendirse de, Avrupa Birliği konuya ilişkin ciddi bir tavır sergileyemiyor.
Türkiye ve Rusya’dan net bir şekilde, ”Karşılık veririz” mesajı gelmesine rağmen, AB’den gelen tek açıklama, ”Yasal faaliyetlerde bulunan Avrupalı şirketlere yaptırım uygulanmasını ilkesel olarak doğru bulmuyoruz.” oldu…
ABD’nin Berlin Büyükelçisi Richard Grenell, yaptırımlar sonrası ”Avrupalı diplomatlardan teşekkür” aldıklarını ileri sürüyor…
Almanya’nın geri adım atmaması halinde, AB’nin yaptırımlara karşı duracak cesareti gösterip göstermeyeceği ise merak konusu.
YORUMLAR