Zengin Batı ülkeleri stokçuluk yapıyor, fakir ülkeler aşıya ulaşamayacak!.
Dünya genelinde 70’den fazla düşük gelirli ülkede aşı oranı 10’da 1 olacak. Dünya nüfusun yüzde 14’ünü oluşturan gelişmiş ülkeler ise üretilen aşıların yüzde 53’ünü şimdiden kapatmış durumda. Kanada kişi başına beş doz aşıyla nüfusa oranla en çok aşı satın alan ülke..
Fakir ülkeler aşıya ulaşamayacak
Koronavirüs aşısı birçok şirket tarafından bulundu. Şimdiye kadar Moderna, Pfizer – BioNTech, AstraZeneca – Oxford, Sinovac ve Sputnik V aşı bulduğunu duyurdu.
Aşıların öncelikli olarak kimlere yapılacağı büyük bir tartışma konusu ama bu tartışma aşıya erişebilen ülkeleri kapsıyor. Öte yandan gelir düzeyi düşük onlarca ülke vatandaşlarına aşı sağlayamayacak.
Halkın Aşı Birliği (People’s Vaccine Alliance) tarafından yapılan açıklamaya göre dünya nüfusunun yüzde 14’ünü oluşturan batılı zengin ülkeler aşıların yüzde 53’ünü şimdiden satın aldı.
Bu sadece üretilen aşıları değil aynı zamanda Moderna, Pfizer – BioNTech ve AstraZeneca – Oxford tarafında gelecekte üretilecek aşıları da kapsıyor.
Af Örgütü, Oxfam, Frontline AIDS ve Küresel Adalet Şimdi tarafından oluşturulan Halkın Aşı Birliği aynı zamanda madalyonun öteki yüzünü de açıkladı.
70 ülkede nüfusun sadece yüzde 10’u aşı yaptırabilecek
Birliğin duyurusuna göre düşük gelirli 70 ülkede nüfusun sadece yüzde 10’u aşı yaptırabilecek. Kanada ise kişi başına beş doz düşecek şekilde aşı alım anlaşması imzalamış durumda.
Yetkililer AstraZeneca – Oxford ortaklığıyla geliştilen aşının yüzde 64’ünün gelişmekte olan ülkelere gönderileceğini duyurmuştu. Bu nedenle Batılı ülkelerin AstraZeneca – Oxford aşısından yaptığı satın alma kısıtlanmıştı.
Bu karar alınmasaydı ortaya çok daha vahim bir tablo çıkabilirdi. New York Times’ın incelemesine göre Pfizer aşılarının yüzde 82’sini Moderna ise yüzde 78’ini şimdiden gelişmiş ülkelere sattı.
Patent tartışması
Dört büyük sivil toplum kuruluşunun bir araya gelmesiyle ortaya çıkan Halkın Aşı Birliği ayrıca üreticilere bir çağrıda bulundu. Dev ilaç firmalarına yapılan çağrıda koronavirüs aşısı için patent ve teknoloji paylaşımı yapılması istendi. Birlik bu çalışmanın Dünya Sağlık Örgütü tarafından yürütülebileceğini belirtti.
Söz konusu üç Batılı şirket koronavirüs aşılarının geliştirilmesi sürecinde 5 milyar dolara yakın destek almıştı.