‘Saldivler’e ayakkabıyla giriş yasaklansın’

Maldivler’e benzetilen ve günde 20-30 bin kişinin ziyaret ettiği Salda Gölü’nde yıllardır bilimsel çalışmalar yapan Türkiye Tabiatı Koruma Derneği(TTKD) Bilim Danışmanı Erol Kesici, beyaz kumsalın ‘biyominerilizasyon’ sonucu oluşan canlılar olduğunu belirterek, “Ayakkabıyla girilmesine kesinlikle izin verilmemesi gerekir” dedi. Kesici, Pamukkale’deki uygulamaların örnek alınmasını istedi.

Salda Gölü'nün korunmasına yönelik yıllardır bilimsel çalışmalar yürüten TTKD'nın Göller Bölgesi sorumlusu da olan Dr. Erol Kesici, beyaz kumsalın son yıllarda gelişen biyolojik bir olay olduğu ve Pamukkale'ye gösterilen özenin göle de gösterilmesi gerektiğini vurguladı. Kesici, "Çünkü Salda ile ilgili Pamukkale'den çok iyi dersler çıkarmamız gerekiyor. Salda ve Pamukkale'deki yapılara bakıldığında biyokimyasal olaylar sonucu oluşan bir yapı. Ama biz ayakkabılarımızla basarsak, oraya araçları sokarsak, piknik yapılmasına ve ateş yakılmasına izin verirsek, orada aslında canlı yatıyor, 'biyominerilizasyon' sonucu oluşan canlılar. Dolayısıyla bu canlıların üzerine basılıyor. Biz onları yok ederiz" dedi.

'BÖYLE GİDERSE ALTIN YUMURTLAYAN TAVUĞU KESMİŞ OLURUZ'

Salda'nın toprak yapısının Mars'a benzer bir yapıda olduğunun bilimsel olarak kanıtlandığını dile getiren Kesici, “Buradan nereye varıyoruz, 'Mars'ta canlılık belirtileri var' diyor bilim insanları. Kendi elimizdeki canlılık belirtileri olan yeri, bugün için kullanmamak gerekir. Buraya bu kadar çok ziyaretçi gelmesi memnuniyet verici, sevindirici. Ülke ve yöre ekonomisine katkıda bulunmakta. Bu çok güzel ama böyle giderse, kontrolsüz şekilde isteyen istediği gibi girer ve kullanırsa, altın yumurtlayan tavuğu kesmiş oluruz. Salda'yı gelecek nesillere taşıyamayız" diye konuştu.

DÜNYADA SADECE SALDA'DA YAŞIYORLAR

İlgili bakanlıkların talebi üzerine 5-6 sene önce bölgedeki biyoçeşitlilik üzerine çalışmalar yaptıklarını belirten Erol Kesici, "Biz araştırdık. Salda Gölü toprak yapısı açısından dünyada sadece iki tane bulunan bir yer. Salda dışında Kanada'nın kuzeyinde bir yer var. Buradaki biyoçeşitlilik çok ama çok kıymetli. Dünyada sadece Salda'da bulunan 'Salda sığır kuyruğu' adı verilen bitki, yine dünyada sadece Salda Gölü'nde bulunan ve 2014 yılında keşfedilen 'pseudophoxinus burduricus' balık türü ile su süngerleri çok önemli, değerli canlılar" dedi.

'BEYAZ KUMULLAR CANLI, UZAKTAN SEVELİM'

Salda Gölü'nü tehdit eden en büyük unsurların kirlilik, sondaj kuyuları, gölü besleyen dereler üzerine yapılan gölet ve barajlar ile yapılar, taş ocakları ve tarımsal kirlilik olduğunu aktaran Kesici, "Bunlar çok ciddi sorunlara neden olmakta. Elbette Salda Gölü'ne turistler gelsin ama dünyanın gözbebeği göle ve çok hassas olan beyazlıklara zarar vermemek için ne olur, uzaktan sevelim. O dünyada ender bulunan beyazlıkları, karnabahar görünümündeki canlı yapıları yok etmeyelim" diye konuştu.

KORUMA-KULLANMA DENGESİ

Erol Kesici, Salda'nın 196 metreyle Türkiye'nin en derin huni şeklindeki gölü olduğuna da dikkati çekti. Kesici, su seviyesi azalan gölde, kirliliğin de giderek arttığını, bunun görüldüğünü söyledi. Gölün beyaz kumsalı denilen canlıların ve gölün korunmasının büyük önem arz ettiğini belirten Kesici, “Korumanın yöntemleri de belli, kullanma-koruma dengesi iyi sağlanmalı. Biz her zaman yardıma hazırız. Amacımız gerçekten korunması ama bu beyazlıklara basılır, ezilirse kıymeti kalmayacak. Böyle bir güzellik ve doğa harikası tahrip edilmemelidir" diye konuştu.

PAMUKKALE ÖRNEĞİ

Gölün turkuaz renkli suyu ve bembeyaz kumsalının insanı rahatlattığını, suyunun şifalı olduğunu kaydeden Erol Kesici, şöyle konuştu:

“Pamukkale örneğinde olduğu gibi beyaz kumsala ayakkabıyla basılması yasaklanmalıdır. Günde 20-30 bin insan geliyor ve beyaz kumsal dediğimiz alanlarda ciddi bir baskı uyguluyor. O canlılar eziliyor. Ayakkabıyla basınca, basınç daha yüksek oluyor ve ciddi bir kirlilik oluşturuyor. Pamukkale'de olduğu gibi girişte ayakkabılar çıkartılmalı ve paçalar dahi sıvanarak, insanların alınması lazım. Hatta beyaz kumsallar üzerinde yürümek de yasaklanmalı." 

'AYAKKABIYA KESİNLİKLE İZİN VERİLMEMELİ'

İskele tarzı ve kumsala zarar vermeyecek şekilde yürüyüş yolları yapılarak da gezip, gölün  görebileceğini anlatan Kesici, şunları kaydetti.

"Ayakkabıyla kesinlikle izin verilmemesi gerekir. Yani Pamukkale dersini alalım. Pamukkale örnek alınsın. Beyazlıklar 'biyominerilizasyon' sonucu oluşuyor ve hepsi canlı. Bunlar büyüyor. Ama üzerine basarak, ezersek büyümesi engellenir. Üzerine basılmayacak şekilde yürüme bantları oluşturulması gerekiyor. Yarın 'ah keşke yapmasaydık' diyerek, pişman olduğumuzda çok geç olacak. Çünkü oradaki doğanın geri dönüşümü çok zor, bir daha geriye döndüremeyiz."

'KORUYAMAZSAK ÖLDÜRÜR, YOK EDERİZ'

Erol Kesici, Salda Gölü'nün korunmasına yönelik yaptıkları tüm bilimsel çalışmaları ilgili bakanlığa sunduğunu, ayrıca birçok konferansta da dile getirdiğini söyledi. Erol Kesici, "Bu göl en az 2 milyon yıllık. Gölün doğal yapısını kesinlikle bozmamak gerekir. Korursak yaşatırız, koruyamazsak öldürür, yok ederiz. O zaman 20-30 bin değil, 20 kişi bile gelmez. Ondan sonra tedavi etmek için uğraşırız, bugün kazandığımız para dahi buna yetmez. Gölün her yerinden girilmemesi, girilecek noktaların özellikle batı kısmında belirlenmesi gerekiyor. Bunları 10 yıl önce de anlattık ama önlemler çok yavaş ve az alınıyor" diye uyardı.

BURDUR VALİLİĞİ'NDEN SALDA GÖLÜ AÇIKLAMASI

Burdur Valiliği tarafından Salda Gölü ve çevresinde yapılan düzenlemelerle ilgili yazılı açıklama yapıldı. Salda Gölü ve çevresinin 1989 yılında 1. Derece Doğal Sit Alanı ilan edildiği belirtilen açıklamada, "Göl ve çevresinde son birkaç yıl içinde yaşanmakta olan turizm hareketliliği dolayısıyla bazı tedbirlerin alınması ve düzenlemelerin yapılması gerektiği valiliğimiz tarafından değerlendirilmiş ve 2018 yılı içinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığımıza başvurularak, öncelikle göl ve çevresinde Koruma Amaçlı İmar Planı yapımı süreci başlatılmıştır. Bundaki amaç göl çevresindeki düzensiz alan kullanımlarını önlemek, imar mevzuatına aykırı uygulamaları engellemek ve bu alanı doğal yapısı ile korumaktır" denildi.

'CUMHURBAŞKANIMIZIN TALİMATIYLA ÖÇK İLAN EDİLMİŞTİR'

2018 yılı içinde gölün kıyısına kadar ilerleyerek doğal zemine zarar veren ve görüntü kirliliği oluşturan araçların belli bir hattın ötesine geçerek, kıyıya ulaşmalarını önlemek amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan sağlanan ödenek ile ahşap bariyer sistemi kurulduğu kaydedilen açıklamada, şu ifadeler yer aldı:

"Böylece göle ilişkin ilk önemli tedbir alınmıştır. Yine 2018 yılı içinde Beyaz Adalar bölgesinde izinsiz olarak kurulmuş olan her türlü geçici yapı ve konteyner türü unsurlar ilgili mevzuat çerçevesinde alandan kaldırılmıştır. İl Özel İdaresi imkanlarıyla 'Beyaz Adalar' bölgesine ulaşımı sağlayan yol parke taşı ile kaplanarak, ulaşım standardı yükseltilmiştir. 2019 yılında ise Salda Gölü ve çevresi, Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatıyla Özel Çevre Koruma Bölgesi(ÖÇK) ilan edilmiştir. Ülkemizde bulunan 18 ÖÇK alanından biri olan bu bölgede korunan alan, bu kararla 4 bin 400 hektardan 29 bin 500 hektara yükselmiştir. Burada vurgulanması gereken iki önemli nokta bulunmaktadır. Birincisi ÖÇK ilan edilen alanın içerisinde yer alan doğal sit statüsü eskisi gibi devam etmektedir. İkinci husus ise ÖÇK alanının doğal sit alanına göre doğal alanlar üzerinde daha hafif bir koruma sistemi oluşturduğu şeklindeki iddiadır. Böyle bir derecelendirme doğru olmadığı gibi her iki koruma statüsü birbirini tamamlayan ve destekleyen niteliktedir. Zira ülkemizin en özel ve nitelikli doğal alanlarının ÖÇK kapsamında olduğu görülmektedir."

'600 BİNİ BULAN ZİYARETÇİYE DÜZENLİ ŞEKİLDE HİZMET'

"Öncelikle Salda Gölü ve çevresinin korunması, temiz ve doğal haliyle gelecek kuşaklara miras bırakılması amacıyla çalışmalara hızla devam edilmektedir" denilen açıklamanın devamında şunlar kaydedildi.

"Bölgede gelişen turizm ve ziyaretçi sayısında artış beklentisi, yürütülen çalışmalarda, bu yoğunluğun göl ve çevresine zarar vermesinin önlenmesi ve olumsuz etkilerin en aza indirilmesinin hedeflenmesini birinci planda tutmuştur. Doğal yapının korunması, izlenen yöntem ve yapılan çalışmalarda hep birinci öncelik olmuştur. Turizmin, Salda Gölü çevre değerlerini gözeten bir anlayışla geliştirilmesi temel amaç edinilmiştir. Hatırlanacağı üzere 2018 yılında bu alanda düzenlenmek istenilen festival taleplerine valiliğimizce olumsuz cevap verilmiştir. Bu yaklaşım doğrultusunda valiliğimiz tarafından 2019 yılı içinde göl çevresinde İl Özel İdaremizin sorumluluk bölgesinde, düzenli olarak temizlik ve çöp toplama, taşıma çalışması yürütülmektedir. Önceki yıllarla kıyaslandığında bu bölgede çevre koşullarının ulaştığı olumlu düzey açıkça görülmektedir. Göl suyunun düzenli şekilde analiz sonuçları yakından takip edilmekte ve suyun temizlik düzeyini gösteren verilerin son derece memnuniyet verici olduğu görülmektedir. Göl çevresinde yönlendirme ve uyarı levhalarıyla ziyaretçilere kolaylık sağlanmaktadır. Yaz sezonu öncesinde, Beyaz Adalar bölgesinde İl Özel İdaremiz, bütçe imkanlarını kullanarak gelen ziyaretçilerin kaliteli ve nezih ortamlarda hizmet alabilmeleri amacıyla doğal malzemeler kullanılarak, oluşturulan günübirlik ünitelerde(kafeterya ve büfe, duş ve giyinme-soyunma kabini) hizmet sunulmaya başlanmış, ayrıca düzenli bir otopark sistemi oluşturulmuştur. Alınan bu önlemlerle, 2019 yılında şu ana kadar 600 bini bulan ziyaretçiye düzenli şekilde hizmet verilebilmiştir."

'DOĞAL VE ORİJİNAL HALİ KORUNDU'

Göl çevresinde imara aykırı yapılaşmaya izin verilmediği belirtilen açıklamada, şunlar bildirildi:

"Valiliğimiz tarafından Çevre ve Şehircilik Müdürlüğümüz bünyesinde oluşturulan sürekli denetim ekiplerince devamlı surette kontrol ve denetim gerçekleştirilmiş, bu kapsamda gerekli idari ve adli işlemler yapılmıştır. Ayrıca, hazine arazileri üzerindeki tahsis amacı dışındaki kullanımlara son verilmiştir. Göl ve çevresinin doğal yapısının korunmasına yönelik olarak yürütülen bir başka önemli çalışma da bu bölgede bulunan tabiat parkı alanının genişletilmesidir. Valiliğimizin girişimi üzerine Tarım ve Orman Bakanlığımız tarafından 12 hektarlık tabiat parkı alanı 57 hektara çıkarılmıştır. Bu suretle göl çevresinde Doğa Koruma ve Milli Parklar 6. Bölge Müdürlüğü tarafından sınırlandırılmış bir alanda temiz çevre ilkesiyle işletilen alanın ölçeği 5 kat artırılmıştır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız tarafından projelendirilerek, aynı yaklaşımla göl ve çevresinin doğal ve orijinal hali korunarak buraya gelen ziyaretçilerin günübirlik ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri, içinde doğal malzeme kullanılarak oluşturulacak mekanların yer alacağı Millet Bahçesi yapımıyla Salda Gölü çevre şartları çok daha iyi bir seviyeye ulaşacaktır. Yıllardır hiçbir tedbir alınmadan, imara aykırı ve düzensiz yapılaşmaya, çevre kirliliğine, adeta yok olmaya bırakılmış olan göl ve çevresi alınan bu tedbirlerle ve planlanan çalışmalarla daha kötü şartlara doğru ilerlemekten kurtarılmıştır. Valiliğimiz, başta Çevre ve Şehircilik Bakanımız olmak üzere milletvekillerimiz ve ilgili bütün kurum ve kuruluşlarımızın desteğiyle sağlanan işbirliği içinde Salda Gölü ile ilgili bütün süreçleri yakından takip etmekte ve Burdur ekonomisinin önemli bir unsuru haline gelen turizmden Salda Gölü ve çevresinin en iyi şekilde pay almasını sağlayacak şekilde ve sürdürülebilir çevre anlayışıyla bu konudaki her türlü tedbiri alarak çalışmalarını devam ettirmektedir."