Hafızaları zorlayan Türk yemekleri..
Ülkemizde öyle yemek türleri var ki yapılışları kadar söylenmeleri de zor. Arabaşı’nı duymuş olabilirsiniz; Peki pırtımpırt, köpoğlu ya da kedi batmazını?
Geleneksel Türk mutfağının birbirinden farkı tarz ve içerikte yemekleri var. Bölgesel tatların ünü ise tüm ülkeye yayılmış durumda. Ama öyle isme sahip yerel ve ulusal yemeklerimiz var ki duyanlar şaşırmakta haklı.
Yapılış yöntem ve bölgesel tanımlamalarıyla dikkat çeken bu yemeklerden bazılarını derledik.
İşte yapılışı kadar söylenmesi de zor yiyecekler:
Arabaşı çorbası
1 tane bütün tavuk,2 kaşık un,2 kaşık tereyağı,2 kaşık biber salçası
2 kaşık tuzunuz hazır ise Tavuğu haşlayıp didikleyin. Suyunu çorba için ayırın. Tereyağında unu kavurun. Salça ekleyip kavurmaya devam edin. Ayırdığınız tavuk suyunu ekledikten sonra karıştırıp kaynamaya bırakın. Tavukları ve tuzunu ilave edin, kısık ateşte bir süre kaynatın.
Derdimi alan tatlısı
1 su bardağı pekmez 3 çorba kaşığı tereyağı 2 adet kuru yufka.Tereyağını bir tavaya koyup yakmadan biraz kızdırın. Kızartılmış tereyağına pekmez ilave ederek birkaç dakika kaynatın.
Yufkaları küçük parçalar halinde bölüerek kaynayan tereyağı pekmez karışımının üzerine ekleyin ve tatlınızı tercihen turşu eşliğinde servis yapın.
Kedi batmaz
2 su bardağı su, 1 su bardağı mısır unu, 1 su bardağı dövülmüş ceviz
1 su bardağı tulum peyniri, 2 çorba kaşığı tereyağı hazır ise; Suyu tencereye alarak kaynatın. Mısır ununu ekleyerek hamur elde edin. Ocağın üzerinde 10 dakika karıştırarak pişirin. Ocaktan alarak 10 dakika dinlendirin. Ceviz ve tulum peynirini karıştırın. Bu karışımınyarısını servis tabağına yayın. Hamuru kaşık yardımıyla küçük parçalara ayırın. Parçaları servis tabağındaki peynirli malzemenin üzerine dizin. Kalan harcı hamur parçalarının üzerine serpiştirin. Tereyağını eritip üzerine gezdirerek servis yapın.
Pırtımpırt
Yarım kilogram kemikli et, Yarım kilogram asma yaprağı, 3 adet soğan, 2 su bardağı nohut, 2 çay bardağı aşurelik buğday,
3 yemek kaşığı tereyağı, 2 yemek kaşığı domates salçası,Tuz, Kırmızı toz biber hazır ise;Nohut ve buğday geceden ıslatılır. Daha sonra suları yenilenir ve ayrı tencerelerde haşlanır. Haşlanan nohut ve buğdayın suları süzülür ve asma yaprakları haşlanır. Süzgeçle suyu süzüldükten sonra incecik doğranır. Tencereye yağ eklenir ve eriyen yağın üzerine yemeklik doğranan soğan eklenip pembeleşinceye kadar kavrulur. Üzerine et eklenir ve kavurma işlemine devam edilir. Bir kaşık salça suda ezilir ve tencereye eklenir. Üzerine asma yaprakları, nohut, buğday eklenip karıştırılır. Üzerini örtecek kadar su eklenir ve pişene kadar beklenir. Sıcak servis edilir.
Kulak çorbası
Nohutları 8-10 saat önceden ıslatın.Şişen nohutları kemikli etle birlikte üzerini iki parmak geçecek kadar suda haşlamaya başlayın.Haşlama esnasında tuzunu ve salçasını ekleyin.Suyu eksildikçe takviye ederek etleri güzelce haşlayın.
Mantısı için unu yoğurma kabına alıp içine tuzu ve yumurtaları ekleyin.Yoğurun.Gerektiği kadar su ilave ederek sert bir hamur elde edin.15-20 dakika kadar nemli bir bezin altında hamuru dinlendirin.Kıyma, karabiber, kırmızıbiber, tuz ve fesleğeni yoğurarak mantı içini hazırlayın.Dinlenen hamuru 3-4 bezeye ayırıp açın ve kare kare kesin.Ortalarına kıymalı harçtan koyduğunuz hamuru üçgen kapatın.Tenceredeki etler ve nohutlar piştiğinde sarımsak, limon suyu, 1 kaşık kırmızı pul biber ve fesleğeni bir arada ezin.Sosu çorbaya ekleyip karıştırın.Ardından 1 kaşık tereyağı ile mantıları da ekleyin.Mantılar şişip piştiğinde, kalan 2-3 kaşık tereyağını 1 kaşık kırmızı pul biber ile kızdırıp çorbanın üzerine gezdirin.
Papaz yahnisi
1 kg dana kuşbaşı,25-30 arpacık,soğan,10 diş sarımsak, Tuz,Karabiber,Kimyon,1.5 su bardağı su,
5 çorba kaşığı sirke,15O g tereyağı hazır ise; Etleri yıkayıp, toprak bir tencerenin dibine dizin. Arpacık soğanları, diş sarımsakları, tuzu, biberi ve kimyonu etin üzerine ekleyin. 1.5 bardak suyu koyup, sirkeyi gezdirin. Tencerenin kapağını kapatın.Ayrı bir kapta unu yeteri kadar su ile karıştırarak hamur yapın. Bu hamuru kapağın tencereyle birleştiği kısmın çevresine sıvayın. Buhar sızmasını engellemek için hamurun üzerini yağlı fırın kağıdıyla kapatın. Önceden ısıtılmış 180 derece fırında 1.5 saat kadar pişirin. Yahniyi fırından alıp birkaç dakika dinlenmeye bırakın. Hamurunu kırarak tencerenin kapağını açın ve sıcak servis yapın.
Tosunum böreği
1 kase haşlanmış yeşil mercimek,2 çorba kaşığı sıvı yağ,1 adet soğan,Tuz, karabiber
125 gram margarin,2 çorba kaşığı ezilmiş haşhaş,Hamura 1 çay bardağı sıvı yağ,1 su bardağı ılık su 1 çay kaşığı kabartma tozu, Aldığı kadar un Üzerine: 1 adet yumurtanın sarısı Haşhaş.
Ve mercimeği, yemeklik doğranmış soğanla birlikte sıvı yağda soteleyin. Tuz, karabiber ilave edip soğumaya bırakın. Hamuru hazırlayın. sıvı yağı ılık su ve kabartma tozu ile karıştırın. Azar azar un ekleyin. Yumuşak bir hamur yapın. 15 dakika dinlendirin. Ufak bezeler koparın. Oklava ile tepsi büyüklüğünde açın. Eritilmiş margarinle haşhaşı karıştırın. Yufkaya sürün. Yufkayı 4 parmak genişliğinde şeritler halinde kesin. Kesilen parçaları katlayıp, buzdolabına alın. 10 dakika bekletin. Dolaptan çıkardığınız yufkaları merdane ile tekrar açın. 15 cm’lik kareler kesin. Ortalarına mercimekli harçtan koyun. Ek yerleri tepsiye gelecek biçimde boylamasına ikiye katlayın. Yufkaların üzerine yumurta sarısı sürün. Haşhaş serpin. Önceden ısıtılmış 180 derece fırında, üzeri kızarana dek pişirin.
Eli böğründe kebabı
Eti kuşbaşı doğrayın ve bir kapta baharatlar,sıvıyağ ve tuzla birlikte harmanlayın.Pişireceğiniz tepsinin bir bölümüne etleri yerleştirin.Çeri domates kullanıyorsanız bütün halde tepsiye yerleştirin ama normal domates kullanıyorsanız,irice doğrayın ve tepsiye yerleştirin.Biberleri ortadan ikiye bölün ve tepsiye yerleştirin.Soğanlarıda irice yarım ay dilimleyin ve yine tepsiye yerleştin.Fotoğraftaki gibi sıralayabilirsiniz.Sarımsakları soyun ve bütün halde etlerin arasına sokun.Üzerlerine tereyağ parçaları ilave edin ve sebzelerin üzerine tuz serpin.Yağlı kağıdı elinizle hafifce ıslatın ve tepsinin üzerine kapatın.180 derece fırında yemek suyunu bırakıp,hafif çekmeye başladığında üzerini açın ve kızartın.
Köpoğlu
Patlıcanları ve biberleri közleyin. Soğuduktan sonra temizleyin. Biberleri ince, patlıcanları küp şekilde doğrayın.
Zeytinyağını bir tavada ısıtın. Kabuklarını soyup, küp doğradığınız domatesleri ve ezdiğiniz sarımsağı ilave edin. Tuz ile tatlandırıp birkaç dakika soteleyin.Doğradığınız közlenmiş patlıcan ve biberleri ilave edin. 2-3 dakika kadar daha pişirip ocaktan alın, bir servis tabağına aktarın.Üzeri için; süzme yoğurdu iyice çırpın ve soğuyan sebzelerin üzerinde gezdirin.Köpoğlu mezesini, çökertme kebabı ile birlikte servis edebilirsiniz.
Dul Avrat Çorbası
Yağınızı tencerenize koyun,ısınınca küçük doğranmış soğanlarınızı ekleyin,kavurun. Soğanlarınız kavrulurken salçalarınızıda ekleyin,iyice karıştırın. Sonra mercimeklerinizi ve nohutlarınızı ekleyin biraz kavrulsun.
Bu karışıma domateslerinizi ,tuzu ve karabiberide ekleyin,biraz pişsin. Biraz pişince et suyuyla suyu karıştırın, çorbanıza ekleyin. Tencerenizin kapağını kapatın ,çorbanız kaynasın. Çorbanız kaynamaya başlayınca eriştelerinizi çorbanın içine atın. Pişmeye yakın limon suyunu ekleyin ve altını kapatın. Üzerine kuru nane atın.
Şıllık tatlısı
Un, su ve tuzdan oluşan karışım homojen ve akıcı bir hamur elde edilene kadar çırpılır.
Orta dereceli sıcaklıkta yapışmaz tava ısıtılır, ardından yumurta büyüklüğünde yaklaşık 100 gr parça halindeki kuyruk yağı sürülerek tavanın iç yüzeyi az miktarda yağlanmalıdır. Isınan ve hafifçe yağlanan tavanın büyüklüğüne göre sıvı hamur, tavanın iç yüzeyini kaplayacak incelikte dökülür. Çok ince dökülen hamurun alt yüzeyi hafif pembeleşinceye kadar pişirilmeli ardından diğer yüzeyi de ters çevrilerek hafif pembeleşinceye kadar pişirilmelidir. Diğer yüzeyinin çevrilmesi esnasında tavaya tekrar yağ sürülmez. Her iki yüzeyi de pişirilen ürün, şıllık ekmeği olarak tanımlanır.
Hamur bitene kadar her pişirme aşamasında tava tekrar hafifçe yağlanıp, kalan sıvı hamur ince olarak ve tavanın yüzeyini kaplayacak şekilde dökülür ve her iki tarafı hafifçe pişirilir. Bu işlem sıvı hamur bitene kadar devam edilmelidir.
Pişirilen şıllık ekmekleri tek tek soğumaya bırakılır. Şıllık ekmeklerinin kurumaması için ekmek örtüsü ile üzerleri örtülmelidir. Şerbet malzemeleri 400 gr toz şeker, 240 ml su ve 80gr sadeyağ yaklaşık 5 dakika kaynatılır. Kaynar durumda iken tatlının üzerine dökülmelidir.
Çükündür turşusu
Bir kilo pancarı düdüklü tencerede 30 dakika haşlayın. Haşladığınız suyu dökmeyin.Çükündürü haşladıktan sonra süzün ve kabuklarını soyup halka şeklinde doğrayın.Çükündürleri kavanoza yerleştirdikten sonra bir yemek kaşığı şeker, bir tatlı kaşığı kaya tuzu, 2 çay bardağı sirke, ve haşladığınız çükündür suyunu cam kavanoza alın. Kavanozun ağzını sıkı bir şekilde kapatın. Bir hafta sonra turşu yemeye hazır hale gelir.
Gelin Çantası
Krem şantileri hazırlayın dolapta biraz soğusun. Bir kapta yumurta ile şekeri çırpın. Şeker eridikten sonra içerisine süt, yağ,şeker, kabartma tozu, kakao ve unu ekleyerek güzelce çırpın.Tavanızı eritin ve bir peçeteyi sıvı yağa bandırarak tavanızı yağlayın.Tavanın tam ortasına dökün ve yayılmaya bırakın. Ocağınızın altını kısın ve üst tarafı göz göz olana yani kabarana kadar pişirin ve ocaktan alın.Aldığınız krepi soğumaması ve kuruyup çatlamaması için bir poşetin içine koyun. Hamur bitene kadar bu işlemlere devam edin.Krem şantiyi dolaptan alın ve kreplerin içine paylaştırarak serin lakin sadece bir yarısına ardından katlayın. Böylece pişmiş kısım ön tarafta olmuş olacak.İçerisinde krem şanti bulunan krepe hafif bastırıp şantinin birazının dışarı çıkmasını sağlayın ve Hindistan cevizine bulayın. Bu aşama da dilerseniz başka süslere de bulayabilirsiniz.