Sultan Fatih’in Haliç’te kırdığı Bizans zincirleri..

Mimar Sinan’ın inşa ettiği Osmanlı sivil mimarisinin önemli yapılarından, Sultanahmet Meydanı’ndaki Pargalı İbrahim Paşa Sarayı’na kurulan müzenin koleksiyonunda binlerce önemli eser yer alıyor.

TİEM Müdürü Ekrem Aytar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, müzenin ilk olarak Süleymaniye Külliyesi içindeki İmaret Binası’nda 27 Nisan 1914’te “Evkaf-ı İslamiye Müzesi” (İslam Vakıfları Müzesi) adıyla açıldığını söyledi.

Müze koleksiyonunda Emeviler, Abbasiler, Fatimiler, Kuzey Afrika, Endülüs, Selçuklular, Beylikler ve Osmanlı Devleti’nden Cumhuriyet dönemine, birbirinden önemli 40 bin kadar eserin muhafaza edildiğini belirten Aytar, müzeye dönem dönem yeni eserler kazandırıldığını kaydetti.

İstanbul’un fethini önlemek için yapılan Bizans zinciri TİEM’de sergileniyor

Aytar, müze sergilerinin farklı zaman aralıklarıyla yenilendiğine işaret ederek, şu bilgileri verdi:

“Müzemizin Etnografya Bölümü’nde İstanbul’un fethine şahitlik etmiş olan Haliç zincirinin 21 metrelik bölümü sergiye açılmış bulunuyor. 11. Konstantin tarafından Sarayburnu ve Haliç arasına gerilen zincir, Türklerin İstanbul’u fethini önlemek üzere yapılmıştır. Bunun üzerine Fatih Sultan Mehmet Han Hazretleri gemileri karadan yürütmüştür. Bu zincir fetihten sonra depolara kaldırılmıştır. Hisarlar Müzemizin deposunda bulunan zincir, konservasyonu tamamlanarak müzemizin Etnografya bölümünde, İstanbul manzaralı halının önünde sergiye çıkarılmıştır.”

Ramazan ayı dolayısıyla müzenin her gün 23.00’e kadar ziyarete açık olduğunu vurgulayan Aytar, “Ziyaretçilerimiz buraya geldiğinde ‘Kutsal Emanetler’ bölümümüzü de görebilir. Kutsal emanetler, Yavuz Sultan Selim Han’ın Kahire’yi fethinden sonra İstanbul’a taşınmıştı ve Topkapı Sarayı’nda hazine dairesinde saklanmaktaydı. Osmanlı, İslamiyet’e çok önem verdiğinden, Surre Alayı ile her yıl Kabe’nin ve Medine’de Peygamber Efendimizin kabrinin örtülerini değiştirmekteydi. Buraya her yıl yeni eşyalar göndermekteydi. Oradan gelenler de Mekke’yi, Medine’yi gördüğünden dolayı kutsal sayılmıştı. Bunlar çeşitli devlet adamlarına hediye edilmişti. Türbelerden, tekkelerden toplanmış olan bu eserlerin bir kısmı bugün müzemizin Kutsal Emanetler bölümünde sergiye açılmıştır.” dedi.

“Yerli ziyaretçilerimizin de özellikle hafta sonları ve ramazan ayında müzemize ilgileri artmaktadır”

Ekrem Aytar, ziyaretçilerin müzede Sultan 2. Mahmut, Sultan Abdülmecid Han ve Sultan 2. Mustafa’nın hat levhalarını görebileceğini aktararak, “Ayasofya’da görmüş olduğumuz Kazasker Mustafa İzzet Efendi’nin o devasa büyüklükteki hat levhalarının bir örneğini, İzzet Efendi’nin kendi yazmış olduğu el yazması Kur’an’ı Kerim’i de görmeleri mümkündür.” ifadesini kullandı.

TİEM’in İstanbul’un en nadide müzelerinden biri olduğunun altını çizen Aytar, şunları söyledi:

“Dünyada halı müzesi olarak bilinmekteyiz. Bundan dolayı yabancı ziyaretçilerimiz özellikle Selçuklulardan Osmanlı’ya, tarihi halılarımızı görmek üzere müzemize adeta akın etmektedir. Tabii bunun yanında yerli ziyaretçilerimizin de özellikle hafta sonları ve ramazan ayında müzemize ilgileri artmakta. Ziyaretçilerimizin bu ilgisinden memnunuz. Şu ana kadar müzemizi ziyaret etmemiş olanları davet ediyoruz. Müzemizin muhteşem bir bahçesi var. İftardan sonra kahvelerini burada içebilir ve farklı bir ramazan akşamı yaşayabilirler.”

Aytar, Suudi Arabistan’da ilk kez düzenlenen bienalde, müzeden bir halı ile iki hac vekaletnamesi sergilendiğinin altını çizerek, “Geçen yıl Konya Büyükşehir Belediyemizle ortaklaşa Konya Arkeoloji Müzesi’yle birlikte Kubadabad Sarayı’nın çinileri ilk defa müzemizde sergiye çıktı. İzleyen arkadaşlarımız takdir etti. Kataloğumuz Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür AŞ tarafından yayınlandı. Oradaki kitap mağazalarında da şu anda satışa sunuldu.” diye konuştu.

Yeni sergiler açmayı planladıklarını sözlerine ekleyen Aytar, Cumhuriyet’in 100. yıl dönümü nedeniyle TİEM’de daha önce hiç sergiye çıkmamış bir halı-kilim sergisini ekim ya da kasım ayında açacaklarını sözlerine ekledi.

TİEM’de sergiye çıkan Haliç Zinciri hakkında

Haliç Zinciri’nin, Bizans İmparatoru 11. Konstantin Paleologos’un emriyle Venedikli Bartholomeo Soligo tarafından Türk donanmasının Haliç’e girmesini önlemek için Sarayburnu ile Galata Rıhtımı arasında konulduğu kabul ediliyor.

İstanbul’un fethinde gemilerin karadan yürütülmesine doğrudan etken olması nedeniyle önem kazanan zincirin bir parçası olan ve uzun zaman Rumeli Hisarı’nda Halil Paşa Kulesi’de sergilenen zincir, Hisarın onarıma girmesiyle birlikte, konservasyonunun yapılması amacıyla TİEM’e getirildi.

Zincirin diğer bölümleri ise Harbiye Askeri Müzesi, İstanbul Deniz Müzesi ve İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde yer alıyor.