Penceresiz kalan adam Ahmet Kaya.. Ölümünün üzerinden tam 19 yıl geçti. Bugün 16 Kasım Ahmet Kaya’yı kaybettiğimiz gün…
1957 yılında Malatyalı bir ailenin beşinci çocuğu olarak dünyaya geldiğinde takvimler 1957’yi gösteriyordu! Babası Sümerbank’ta çalışan bir fabrika işçisiydi.
Müzikle tanışması o meşhur ifadeyle ‘çocuk yaşlarda’ oldu. Altı yaşında babasının hediye ettiği bağlama ile müzik dünyasına ilk adımını attı. ikinci adımsa okuldan arta kalan zamanlarında çalışmaya başladığı plakçı dükkanıydı.
Ailesi Yedi Tepeli’nin’ taşına toprağına güvenerek geçim sıkıntısı nedeniyle 1972’de İstanbul Kocamustafapaşa’ya göç etti, okulu bırakmak zorunda kaldı! Ahmet Kaya İstanbul’a uyumda yaşadığı zorluğu daha sonra şöyle anlatacaktı:
Onlarla konuşmuyordum çünkü onlarla konuşamıyordum. Giyimleri başkaydı, konuşmaları başkaydı. Onlar gibi konuşmaya çalışıyordum. Mesela terziye gidip, onlar gibi pantolon diktirmeye filan başlamıştım. Terzinin yaptırdığı pantolonların üzerime uymadığını görüyordum. Onlara yakışıyordu bana yakışmıyordu.
Bir kız vardı bizim okulda, herkesin bir aşkı vardır hani çocukluk aşkı.. Bir gün yanına yaklaşıp dedim ki: ‘Biraz seninle konuşak beş dakika, kaçıyorsun hep!.’ Bana dedi ki: ‘Rica ederim.’ Öyle bir ağrıma gitti ki! ertesi gün yanına gidip ‘Ben de sana rica ederim,’ dedim. Ben o zaman bu sözün anlamını bilmiyordum, yani onu bir küfür zannettim.
Yıllar sonra onlardan kiralayıp oturma fırsatı bulduğumuz hemen her tarafı pencereli evi daha sonra satın almıştım. Salonu boydan boya kocaman pencerelerle çevrili bir evdi Kocamustafapaşa’da ki ev… Kesin o evi bize kiralayıp Osmaniye’ye taşındıktan sonra beğenmiştir o şiiri ve “Penceresiz kaldım anne!” demiştir..
Ahmet Kaya’nın hapisle tanışması on altı yaşında yasa dışı afiş marifetiyle oldu! Sonraları fikir adamlarının aslında çok da derinlemesine bir birikimi olmamakla itham ettikleri Kaya, yolun sol tarafından yürümeye başlamıştı. Bu yürüyüş aynı zamanda daha sonraları kitleleri peşinden sürükleyeceği müzik yürüyüşünün de başlangıcıydı.
Halk Birimleri Derneği’nin etkinliklerinde bağlama çalmaya başladı. Aynı etkinlikler çerçevesinde Ruhi Su ile tanışma fırsatı buldu. Ahmet Kaya için haki yeşil günler geldiğinde 1978 yılıydı. Gelibolu’da askerlik sırasında da orkestra çalışmalarına devam eden Ahmet Kaya askerlik dönüşü Emine Kaya ile evlendi ve 1982 yılında Çiğdem doğdu.
İşsizlik ve parasızlık sebebiyle ekonomik zorluklar çektiği sırada eşi kendisinden ayrılan Ahmet Kaya daha sonra belki de ismini kızından ilham aldığı ‘Ağlama Bebeğim’ albümünü çıkardı. Yayımlandığı yıl albüm toplatılır fakat daha sonra sansürü kaldırılır. 1985’te ikinci albümü Acılara Tutunmak’ı çıkardı…
Ahmet Kaya ikinci evliliğini Gülten Hayaloğlu ile yapar. Albüm yayımlandıktan sonra evlenirler. Gülten Hayaloğlu hapishanede idam cezasına mahkûm olan Nevzat Çelik’in Şafak Türküsü şiirini Ahmet Kaya’ya iletir. Böylelikle geniş kitlelerce tanınması sağlanan albüm ‘Şafak Türküsü’ ortaya çıkar.. Albümde hemen tüm besteler kendisine aittir.
Ahmet Kaya’nın hayatındaki dönüm noktalarından biri de daha sonra birlikte birçok şarkıya imza atacakları Yusuf Hayaloğlu’nun şiirleriyle tanışmasıyla olur. Sözlerinin çoğunun Yusuf Hayaloğlu’na ait olduğu Yorgun Demokrat adlı albümü 1987 yılında yayımlanır…
Şarkılarım Dağlara albümü basılan 2.800.000 bandrolle rekor kırar ama bu albümde yer alan ‘Özgür Çağrı’ isimli şarkı nedeniyle albüm toplatılır, konser vermesi yasaklanır… Ama o halkın kalbine girmiştir bir kere… Şarkıları dillerden dillere yayılır salonlar, mutfaklar, geniş pencereli evler onun şarkılarıyla yankılanır…
Boğaziçi Üniversitesi’nde Ruhi Su ile tanışıp ‘Mahsus Mahal’ isimli türküyü çaldığı zaman, Ruhi Su bağlamanın bu şekilde, at teper gibi çalınmayacağını söyler. Yıllar sonra Ahmet Kaya bir konserinde bağlama çalarken bu olaya gönderme yaparak “Bağlama böyle de çalınır!” der.
Ahmet Kaya’nın kariyerindeki belki de hayatındaki en önemli noktaysa 10 Şubat 1999’da Magazin Gazetecileri Derneği’nin Princess Otel kongre salonunda düzenlenen ödül töreninde gerçekleşir.
Yılın en iyi sanatçısı ödülünü alan Ahmet Kaya konuşmasında: “Ben bu ödül için İnsan Hakları Derneği’ne, Cumartesi Anneleri’ne, tüm basın emekçileri ve tüm Türkiye halkına teşekkür ediyorum. Bir de bir açıklamam var der ve bir daha hiçbir şeyin kendisi için eskisi gibi olmayacağı o sözleri sarf eder:
“Şu anda hazırladığım ve önümüzdeki günlerde yayımlayacağım albümde bir Kürtçe şarkı söyleyeceğim ve bu şarkıya bir klip çekeceğim. Aramızda bu klibi yayınlayacak yürekli televizyoncular olduğunu biliyorum, yayınlamazlarsa Türkiye halkıyla nasıl hesaplaşacaklarını biliyorum.” der.
Bu olayın hemen sonrasında Ahmet Kaya’nın 1993 yılında Berlin’de Kürt İşadamları Derneği’nin düzenlediği bir gecede verdiği konsere ilişkin fotoğrafların Hürriyet Gazetesi’nde yayınlanması üzerine “Bölücü PKK örgütüne yardım ve yataklık yaptığı ve halkı ırk farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa tahrik ettiği” iddiasıyla hakkında İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde toplam 10.5 yıl ağır hapis istemiyle iki ayrı dava açıldı.
Haziran 1999’da Türkiye’den ayrıldı. Yargılamaların sonucunda gıyabında toplam 3 yıl 9 ay ağır hapis cezasına çarptırıldı. Ne hazindir ki daha sonra bu görüntülerin ‘düzmece’ olduğu ortaya çıktı!
Ahmet Kaya, yasal suçlamaların yanı sıra çeşitli kesimlerce lüks içinde yaşarken yoksulluk edebiyatı yapmakla suçlandı. Kaya bu eleştirilere şöyle cevap verdi:
“ Benim hiç ‘Mercedesim olmadı. Şimdiki arabam ‘Mercedes’den daha pahalı, cip olduğu için gözüne batmıyor insanların. Salaklaşmamak lazım bunlar önemli şeyler, yani… Biz insanların yoksulluğunu savunmadık, bizler yaşamımız boyunca insanların müreffeh yaşaması gerektiğini savunduk…
Yani ben cipe binsem ‘Mercedes’e binsem bunlar önemli şeyler midir? Ben tarihin yüklediği misyonu yerine getiriyor muyum, bu önemli… Tam 30 sene aç yaşadım bu ülkede, 30 yıl boyunca. Bütün lokantaların kenarlarına gidip, o lahmacunların nasıl çıktığına baktım. Artık ben bu saatten sonra bunu yerim ve kimse bunu engelleyemez.
Ahmet Kaya, 2000 yılında Hoşçakalın Gözüm isimli albümünün kayıtlarını yaparken, Paris’in Porte de Versailles semtindeki evinde o yağmurlu Kasım sabahı kalp krizi sonucu hayatını kaybetti. Cenaze merasimi Paris Kürt Enstitüsü’nde yapıldı.
Ahmet Kaya öldükten sonra kimi çevreler “aslında yaşıyor”, “davalardan kurtulmak için Türkiye’den uzakta bir plan devreye soktular” gibi lafları dolaşıma soktu. Bu söylemlerin ardından Ferhat Tunç Paris’te Ahmet Kaya’nın cenazesinin baş ucunda durduğu bu fotoğrafı kanıt olsun diye yayınlamak zorunda kaldı.
Ölümünden sonra, 2002 yılında Ahmet Kaya’nın şarkılarını 20 ünlü sanatçının söylediği Dinle Sevgili Ülkem isimli bir albüm yayımlandı.
Bir yerlerde şöyle deniyordu; “Bir sürgün memleketinin hapishanelerini bile özler!.”
Sanki kalbinin hasrete yenik düşeceğini, ülkesinden uzakta hayata veda edeceğini hissetmişti Ahmet Kaya, “Ben klasik kadere teslim olmak, öldükten sonra anlaşılmak istemiyorum.” demişti. Ne olursa olsun, ne yaşarsa yaşasın onca haksızlığa rağmen ülkesine küsmemişti, “Ben Türkiyeli Kürt Ahmetim asla iltica etmeyeceğim!” demişti. O Türkiyeli Kürt Ahmet olarak, gururla taşıdığı TC.Kimliğiyle aramızdan ayrıldı. Rahmetle özlemle anıyoruz..
